I Urodzona Kikuju
Wangari przyszła na świat w roku 1940 w plemieniu Kikuju – najliczniejszym etnicznie w Kenii. Plemię w latach 50. XX w. doświadczyło przesiedlenia z powodu słynnego antykolonialnego powstania Mau-Mau. Rząd brytyjski zdecydował się wtedy na przeniesienie całej ludności Kikuju do wiosek. Rodzina Maathai zdążyła wcześniej, w 1943 roku przeprowadzić się na farmę w prowincji Rift Valley, gdzie jej ojciec otrzymał pracę.
Cztery lata później mała Wangari wraz z matką wróciły w rodzinne strony, ponieważ w okolicy farmy nie było szkół.
Wangari otrzymała podstawową edukację. Jako jedna z trzystu wybranych uczniów, dostała się dzięki fundacji Josepha P. Kennedy’ego Juniora na studia w Stanach Zjednoczonych. Był to rok 1960; Wangari zdecydowała się wykorzystać tę szansę i przenieść się do USA. Osiadła w Atchison w stanie Kansas, gdzie na ówczesnym Mount St. Scholastica College (teraz jest to Benedictine College) studiowała biologię. Studiowała również chemię i język niemiecki. Stopień magisterski z biologii uzyskała na uniwersytecie w Pittsburghu.
II Pionierka
Doktorat w dziedzinie weterynarii obroniła już na Uniwersytecie w stolicy Kenii, Nairobi. Była pierwszą kobietą ze stopniem doktora w Afryce Wschodniej i Środkowej. Pracę w środowisku akademickim podjęła jeszcze będąc na studiach – prowadziła zajęcia z anatomii weterynaryjnej. Dzięki tym doświadczeniom objęła w roku 1976 stanowisko przewodniczącej Wydziału Anatomii Weterynaryjnej. Już rok później została profesorką współpracującą tego wydziału! Po raz drugi i trzeci była „pierwszą kobietą” pracującą na tych stanowiskach w całym regionie.
Jednocześnie pracowała jako szefowa kenijskiego Czerwonego Krzyża.
Była też aktywną działaczką Krajowej Rady Kobiet w Kenii, a latach 1981-87 była jej przewodniczącą. To w Krajowej Radzie Kobiet przedstawiła po raz pierwszy swój pomysł wspólnego sadzenia drzew, aby przyczynić się do odwracania skutków wylesiania i pustynnienia. Zwracała uwagę nie tylko na kwestie ekologiczne przedsięwzięcia, ale również na korzyści dla lokalnej ludności: zalesianie miało wpłynąć na zmniejszenie ubóstwa w regionie. Wangari zaplanowała coś jeszcze: akcja miała na celu zapewnienie pracy najbardziej dyskryminowanej części społeczeństwa: kobietom.
III Trzydzieści milionów drzew!
W 1977 roku aktywistka powołała organizację o nazwie Ruch Zielonego Pasa (ang. Green Belt Movement). To ta organizacja wzięła pod skrzydła pomysł sadzenia drzew i przeciwdziałanie pustynnieniu, a także – zapewnianie pracy kobietom. Świat zwrócił oczy w stronę bohaterskiej Kenijki, której nieobojętna była sytuacja kobiet oraz kondycja ojczystych lasów – tak dramatyczna w ówczesnej chwili, gdyż sięgająca jedynie 1,7%.
Do dziś organizacja Wangari posadziła ponad trzydzieści milionów drzew na całym kontynencie afrykańskim. Pomysł zalesiania rozprzestrzenił się na sąsiednie kraje, takie jak Tanzania, Uganda, Etiopia, Malawi czy Zimbabwe. Tylko w Kenii w szkółkach drzewnych powstało kilkadziesiąt tysięcy (!) miejsc pracy. Wolontariusze Ruchu Zielonego Pasa zajmują się obecnie również edukowaniem, popularyzowaniem zasad zdrowego odżywiania oraz informowaniem o prawach człowieka.
IV Noblistka Maathai
W 2004 roku Wangari Maathai otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla. Jej wysiłki ku poprawie bytu afrykańskiej ludności, troska o szczególnie wrażliwe i podatne na dyskryminację kobiety oraz starania ekologiczne nie poszły na marne. Nie tylko Nagroda Nobla stała się uhonorowaniem wysiłków działaczki, ale – przede wszystkim – fakt, że dzięki jej pracy świat naprawdę staje się lepszy. Wangari Maathai zmarła w 2011 roku. w wieku 71 lat. Założona przez nią organizacja działa do dziś. Jej działalność była także inspiracją do uruchomienia Kampanii Miliarda Drzew (Billion Tree Campaign) w ramach Programu Ochrony Środowiska ONZ w 2006 roku. Niemiecka organizacja Plant For the Planet kontynuuje akcję jako Kampanię Biliona Drzew (Trillion Tree Campaign).
Sadzenie drzew jest alternatywą dla prób ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, które prawdopodobnie nie udadzą się w najbliższym czasie. Tymczasem drzewa potrafią wychwytywać CO2 z atmosfery i rozkładać go na węgiel, który kumulują w tkankach oraz tlen. Lasy neutralizują dziś jedną czwartą CO2 produkowanego przez człowieka. Im więcej drzew, tym większe nasze szanse na zatrzymanie zmian klimatycznych na Ziemi.
Tekst: Virginia Macholl
Źródła:
Wangari Maathai, The Green Belt Movement: Sharing the Approach and the Experience, Lantern Books, 2003
<https://ekonomiaspoleczna.pl/drzewa-biznes-na-dzis/>
Biografia sylwetki – Wangari Muta Maathai, <https://www.ekologia.pl/wiedza/ekolodzy/aktywisci/wangari-maathai,6494.html>
Let Wangari Maathai, 1st Nobel Peace Prize Winner For Environmental Issues, Inspire Us Today!, <https://www.womensweb.in/2019/06/wangari-maathai-world-environment-day-june19wk1sr/>
Zdjęcie na stronie głównej: Nic Bothma/European Pressphoto Agency
(https://nyti.ms/3kMW5oz)
Zależy nam, aby nasze teksty były jak najwyższej jakości. Jeśli znajdziesz jakikolwiek błąd, napisz do nas: Ifem.pl@protonmail.com.