Dziewczynka z Bronxu
Przyszła na świat 12 września 1973 roku w rodzinie dotkniętej ubóstwem. Tarana dorastała w Nowym Jorku, w dzielnicy Bronx, co ukształtowało jej pogląd na biedę oraz pozwoliło zauważyć, z czym zmagają się najuboższe warstwy społeczeństwa. Ma za sobą trudne przeżycia – trzykrotnie była ofiarą molestowania seksualnego, w dzieciństwie i jako nastolatka.
Aktywistka od nastoletnich lat
Otrzymywała ogromne wsparcie ze strony kobiet – to jej matka wspierała ją najsilniej i zawsze zachęcała do udzielania się w lokalnej społeczności. Młoda Tarana zaangażowała się wtedy w pracę nad poprawą jakości życia dziewcząt wywodzących się ze marginalizowanych społeczności. „Oficjalnie” jest aktywistką od 1989 roku, kiedy miała 15 lat.
Naukę w szkole wyższej rozpoczęła na Uniwersytecie Stanu Alabama, przeniosła się jednak na Uniwersytetu w Auburn i to właśnie tę uczelnię ukończyła. W czasie studiów zasłynęła wśród rówieśników organizowaniem konferencji prasowych oraz protestów na rzecz równouprawnienia. Walczyła także z rasizmem.
Tarana i Just Be Inc.
Gdy ukończyła studia, przeprowadziła się do miejscowości o nazwie Selma w stanie Alabama. Pracowała jako konsultantka i koordynatorka projektów specjalnych w National Voting Rights Museum and Institute. Jednocześnie została dyrektorką wykonawczą w Black Belt Arts and Cultural Center. Tworzyła tam i nadzorowała programy kulturalne dedykowane dla młodzieży w trudnej sytuacji życiowej.
W roku 2003 rozpoczęła działania nakierowane na walkę z rasizmem. Zaczęła bowiem pomagać młodym Afroamerykanom i Afroamerykankom, współtworząc program Jendayi Aza. Trzy lata później ewoluował on w organizację non-profit Just Be Inc., której celem jest wspieranie czarnoskórych dziewcząt w okresie dojrzewania.
Just Be Inc. realizuje w amerykańskich szkołach program JEWELS, w którym biorą udział dziewczęta w wieku od 12 do 18 lat.
Historia MeToo
W 2006 roku Tarana po raz pierwszy użyła hasła MeToo na portalu społecznościowym MySpace. Burke była wtedy aktywistką wielkiej kampanii promocyjno-społecznej, której celem było „wzmacnianie poprzez empatię”. Kampania kierowana była do kobiet, które doświadczyły przemocy seksualnej – w tym napastowania i wykorzystywania seksualnego – zwłaszcza tych pochodzących z ubogich środowisk. Tarana wymyśliła hasło MeToo po rozmowie z trzynastoletnią ofiarą molestowania seksualnego. Odważne wyznanie nastolatki bardzo ją poruszyło, jak jednak opowiadała potem, nie zareagowała odpowiednio szybko i bardzo tego żałowała. Założenie ruchu MeToo miało być formą zadośćuczynienia. Fraza Me Too (z ang. ja też/ja również) stała się hasłem, które miało ukazać skalę agresji seksualnej wobec kobiet i podniesienie świadomości kobiet i mężczyzn dotyczących tego problemu na całym świecie.
Ruch MeToo zyskał ogromne poparcie społeczne, a hasztag #MeToo bił rekordy popularności w Sieci. Stał się niejako symbolem towarzyszącym dziesiątkom oskarżeń o wykorzystywanie seksualne stawianym właśnie wobec znanego producenta filmowego, Harveya Weinsteina.
Hollywoodzka konsultantka
Od 2008 roku pracowała w Filadelfii w organizacjach non-profit, między innymi w Art Sanctuary Philadelphia. Była konsultantką scenariusza filmu Selma, wyprodukowanego w Hollywood w 2014 roku. Selma opowiada o kulisach protestów na rzecz wprowadzenia realnego równouprawnienia dla Afroamerykanów i Afroamerykanek. Trzy marsze protestacyjne odbyły się w 1965 roku, a ich trasa wiodła z tytułowego, ważnego dla Tarany Burke miasta Selma do Montgomery w stanie Alabama. Praca przy filmie była kolejnym spełnieniem aktywistki w działaniu na rzecz przeciwstawianiu się rasizmowi.
Prestiżowo uhonorowana
Znaczącym uznaniem dla działalności Tarany Burke był przyznany jej w 2017 roku tytuł „Człowieka Roku” według tygodnika Time.
Rok później wzięła udział w 75. ceremonii wręczenia Złotych Globów na zaproszenie amerykańskiej aktorki Michelle Williams. W tym samym roku otrzymała kolejną nagrodę – Ridenhour Truth-Telling Prize, która przyznawana jest osobom broniącym interesu publicznego i sprawiedliwości społecznej oraz VOTY Catalyst Award. Rok później została laureatką VH1 Trailblazer Award.
Aktualnie zajmuje stanowisko starszej dyrektorki w organizacji Girls for Gender Equity zlokalizowanej w Nowym Jorku, na Brooklynie. Zajmuje się tworzeniem warsztatów mających na celu poprawę polityki genderowej w szkołach, miejscach pracy i kultu religijnego. Pomaga również ofiarom przemocy seksualnej, które uważają, że to ich wina, że zostały skrzywdzone.
Jak sama przyznaje, doświadczenia z przeszłości okazały się dla niej smutną ale ważną inspiracją. Zachęciły ją do pracy na rzecz zmiany i poprawy życia młodych kobiet, które mierzą się z podobnymi problemami, z jakimi przyszło jej samej zmagać się w młodości.
Autorka: Virginia Macholl
Źródła:
- Ania Alberski, Former Phila. activist Tarana Burke among the 'Silence Breakers’ honored by Time Magazine, <https://www.thedp.com/article/2017/12/philly-woman-silence-breakers-metoo-penn-upenn-sexual-assault>, dostęp: 28.10.2020
- Zahara Hill, A Black Woman Created the “Me Too” Campaign Against Sexual Assault 10 Years Ago, <https://www.ebony.com/news/black-woman-me-too-movement-tarana-burke-alyssa-milano/>, dostęp: 28.10.2020
- Kerri Lee Alexander, Tarana Burke w bazie National Women’s History Museum, <https://www.womenshistory.org/education-resources/biographies/tarana-burke>, dostęp: 28.10.2020