Ruth Bader Ginsburg, druga w historii kobieta w Sądzie Najwyższym USA zmieniła wiele praw dyskryminujących kobiety

You Can’t Spell Truth Without Ruth

Ruth Bader Ginsburg jest ikoną feminizmu, symbolem ruchu wyzwolenia kobiet i wzorem do naśladowania dla wielu pokoleń. Jej wpływy sięgają jednak znacznie dalej. Nazwisko i wizerunek Ginsburg – jej pogodny, ale jednocześnie surowy wyraz twarzy, koronkowy kołnierzyk z falbankami zdobiący czarną szatę sądową, duże okulary i złota korona na głowie – stały się internetowym hitem. Zaczęła pojawiać się na koszulkach i kubkach, a pseudonim nadany przez jedną ze studentek prawa, „Notorious RBG”, nawiązuje do znanego rapera Notorious B.I.G., który, tak jak Ginsburg, pochodził z Brooklynu.


Notorious B.I.G.

Biografia „Notorious RBG: The Life and Times of Ruth Bader Ginsburg” autorstwa Irin Carmon i Shany Knizhnik znalazła się na listach bestsellerów już w dzień po jej publikacji w 2015 r. Rok później amerykańskie wydawnictwo Simon & Schuster opublikowało biografię Ginsburg przeznaczoną dla dzieci, zatytułowaną „I Dissent” („Nie zgadzam się”). Film dokumentalny poświęcony jej życiu niespodziewanie stał się hitem kasowym lata 2008 roku. Hollywoodzki film biograficzny opowiadający o jej pierwszej sprawie sądowej o dyskryminację ze względu na płeć, miał swoją premierę w Boże Narodzenie tego samego roku.

Feminizm odegrał ogromną rolę w sukcesie Ginsburg. Dowodem na to jest nominowanie jej przez prezydenta Billa Clintona w 1993 r. na miejsce odchodzącego na emeryturę sędziego Byrona White’a. W tym czasie RBG pracowała w Sądzie Apelacyjnym Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie. „Wielu zwolenników jej pracy twierdzi, że jest dla ruchu kobiet tym, czym był sędzia Sądu Najwyższego Thurgood Marshall dla ruchu na rzecz praw Afroamerykanów.” – powiedział Clinton podczas ceremonii w Rose Garden. – „Myślę, że to najlepszy komplement, jaki może usłyszeć amerykański prawnik”. Sędzia Ginsburg zwykle sprzeciwiała się jednak temu porównaniu, mówiąc, że Marshall dosłownie ryzykował życiem, broniąc swoich klientów z objętego segregacją rasową Południa, a jej praca nie wymagała takiego poświęcenia.

Ruth Bader Ginsburg 1993

Kiedy sędzia Sandra Day O’Connor przeszła na emeryturę w styczniu 2006 r., sędzia Ginsburg była przez pewien czas jedyną kobietą w Sądzie Najwyższym. W wywiadzie z 2014 roku wspomina, że czas, w którym samotnie pełniła funkcję sędziego był dla niej najgorszy:
„Ludzie wchodzący na salę rozpraw mieli przed sobą ośmiu, postawnych mężczyzn i jedną, małą kobietę siedzącą z boku. To nie wpływało dobrze na wizerunek publiczny”. W końcu dołączyły do niej dwie inne kobiety, obie nominowane przez Baracka Obamę: Sonia Sotomayor w 2009 i Elena Kagan w 2010. Był to przełomowy moment w historii.
RBG powiedziała w wywiadzie dla Washington Post, że „zmieni to społeczne postrzeganie kobiet w wymiarze sprawiedliwości. Kiedy uczniowie wchodzą i wychodzą z sądu, podnoszą wzrok i widzą trzy kobiety, wydaje im się to naturalne i właściwe – i takie właśnie jest. ”

Po przejściu na emeryturę „republikańskiego” sędziego Johna Paula Stevensa w 2010 r., którego następcą był sędzia Kagan, Ruth Bader Ginsburg została starszym członkiem i de facto przywódcą liberalnego bloku czterech sędziów, składającego się z trzech kobiet i sędziego Stephena G. Breyera.
O ile nie udało im się przyciągnąć piątego głosu sędziego Anthony’ego M. Kennedy’ego (co zdarzało się bardzo rzadko przed jego przejściem na emeryturę w 2018 r.), ta czwórka często wyrażała sprzeciw wobec ideologicznie spolaryzowanego sądu.
RBG była wiarygodnym głosem w kwestii obrony praw kobiet, ochrony akcji afirmatywnej i praw wyborczych mniejszości oraz prawa kobiety do aborcji.

RGB by Bijou Karman, The Atlantic

W 1996 roku sędzia Ginsburg podjęła przełomową decyzję nakazującą amerykańskiej szkole wojskowej Virginia Military Institute przyjmowanie kobiet, i tym samym kończącą 157-letnią tradycję kształcenia wyłącznie mężczyzn.
„Uważam sprawę VMI za kulminację wysiłków podejmowanych w latach 70. XX wieku o otwarcie drzwi dla kobiet, aby mogły one dążyć do osiągania swoich celów i odnosiły sukcesy bez żadnych sztucznych ograniczeń” – powiedziała po zakończeniu sprawy sędzia Ginsburg.

W późniejszych latach RBG sprzeciwiała się decyzji sądu o utrzymaniu w mocy federalnego zakazu tzw. aborcji po porodzie częściowym.

„Sąd pozbawia kobiety prawa do samodzielnego wyboru, nawet kosztem ich bezpieczeństwa” – pisała – „Ten sposób myślenia odzwierciedla starożytne wyobrażenia o miejscu kobiet w rodzinie i zgodnie z Konstytucją – idee, które już dawno zostały zdyskredytowane”.

RBG sprzeciwiła się również orzeczeniu, które mówiło, że pracownicy nie mogą pozwać swoich pracodawców z powodu nierównych wynagrodzeń wynikających z dyskryminacji, która rzekomo rozpoczęła się wiele lat wcześniej. Sprawa trafiła do sądu, kiedy Lilly Ledbetter, jedyna kobieta pracująca na stanowisku kierowniczym w fabryce opon w Gadsden w Alabamie, pozwała firmę po tym jak okazało się, że zarabiała mniej niż współpracownicy płci męskiej.

RBG uważała, że „prawo jest często skomplikowane, ale jej pogląd na równość jest prosty.”

„Zawsze było tak, że dziewczęta powinny mieć takie samo prawo do marzeń, aspiracji i sukcesów – robienia wszystkiego, na co pozwalają im otrzymane od Boga talenty – jak chłopcy” – powiedziała sędzia Ginsburg w rozmowie z American Constitution Society w 2015 roku – „O to w tym wszystkim chodzi: kobiety i mężczyźni, pracując razem, powinni pomóc uczynić społeczeństwo lepszym niż jest teraz ”.

RGB, The Times

Ruth Bader Ginsburg uczęszczała na Uniwersytet Cornella, gdzie na randce w ciemno poznała swojego przyszłego męża, Martina Ginsburga, pewnego siebie, kochającego zabawę i wyróżniającego się w uniwersyteckiej drużynie golfowej studenta. Później powiedziała, że był jej pierwszym chłopakiem, któremu zależało na tym, co ma w głowie. Po studiach i zwolnieniu Martina ze służby wojskowej w 1956 roku, para wyjechała do Cambridge, gdzie Ruth zapisała się na prawo na Harvardzie, jako jedna z dziewięciu kobiet w klasie liczącej ponad 500 osób.
Były to czasy nieustannych ataków ze strony profesorów, którzy próbowali udowodnić studentkom, że nie zasługują na pobyt w tak prestiżowej placówce i tu nie pasują. W pewnym momencie dziekan Erwin Griswold zapytał ich, jak to jest zajmować miejsca, które mogłyby trafić do zasłużonych mężczyzn (W 1993 r., w przeddzień mianowania RBG przez Sąd Najwyższy, Griswold powiedział Harvard Crimson, że od dawna preferuje przyjmowanie kobiet, ale zarząd uniwersytetu go pod tym względem ogranicza. Dodał, że zadając kobietom tak prowokacyjne pytanie, starał się je zachęcić do głębszej dyskusji).

Sędzia Ginsburg była na Harvardzie gwiazdą i zdobywała najwyższe oceny. Sielanka nie trwała jednak długo, ponieważ u Martina, jej męża wykryto raka jądra. Prognozy były tragiczne. RBG zbierała więc notatki z zajęć od kolegów Martina i spisywała jego prace zgodnie z tym, co jej dyktował. Chorobę udało się pokonać. Martin wznowił studia, a po ich zakończeniu podjął pracę w firmie w Nowym Jorku. W 1958 roku RBG przeniosła się z Harvardu do Columbia Law School, aby ukończyć aplikację prawniczą.
Tam nadal rozwijała się, osiągając kolejne sukcesy i uzyskując w 1959 r. pierwsze miejsce w klasie.

W 1963 roku sędzia Ginsburg została drugą kobietą, która dołączyła do kadry nauczycielskiej w Rutgers Law School w New Jersey. Kiedy dowiedziała się, że jej pensja jest niższa niż wynagrodzenia jej kolegów, dołączyła do kampanii równych wynagrodzeń z innymi nauczycielkami, co zaowocowało podwyżkami dla kobiet.
Z powodzeniem walczyła również o prawa do urlopu macierzyńskiego dla nauczycielek w New Jersey, którym wcześniej groziło zwolnienie, gdy zaszły w ciążę.

Paradoksalnie Ruth Bader Ginsburg pod wieloma względami wcale nie przypominała rewolucjonistki. Przyjaciele nazywali ją nieśmiałą, a krytycy, a nawet jej rodzina, mówili, że nie zawsze dopisywało jej poczucie humoru. Potrafiła być kapryśna i znana była z ironicznego dowcipu. Opera była jej pasją. Mówiła, że mogłaby zostać divą, gdyby tylko miała „głos rudzika, a nie wróbla”.

Ruth Bader Ginsburg, druga w historii kobieta zasiadająca w Sądzie Najwyższym USA i ikona walki o równość płci, zmarła w piątek, 18 września 2020 roku, w swoim domu w Waszyngtonie. Miała 87 lat. Przyczyną jej śmierci były komplikacje po nowotworze trzustki.

Tłumaczenie z jęz. angielskiego i opracowanie tekstu: Patrycja Bogacz

Teksty oryginalne:

The Washington Post
https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/ruth-bader-ginsburg-dies/2020/09/18/3cedc314-fa08-11ea-a275-1a2c2d36e1f1_story.html
The New York Times
https://www.nytimes.com/2020/09/18/us/ruth-bader-ginsburg-dead.html

Zdjęcie na stronie głównej: Todd Heisler/The New York Times
(Sędzina Sądu Najwyższego Ruth Bader Ginsburg w swojej siedzibie w piątek, 23 sierpnia, 2013).

Zależy nam, aby nasze teksty były jak najwyższej jakości. Jeśli znajdziesz jakikolwiek błąd, napisz do nas: Ifem.pl@protonmail.com.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *