W Wielkiej Rewolucji Francuskiej brały udział tysiące kobiet. Nie stanowiły one jakiejś jednej, zjednoczonej grupy; wręcz przeciwnie, opowiadały się za różnymi frakcjami politycznymi i nierzadko zwracały się przeciwko sobie. Pomimo, że ich walka miewała heroiczny wymiar, ogromna większość z nich na zawsze pozostała anonimowa, choćby dlatego, że w ówczesnym kontekście społeczno – politycznym kobiety nie korzystały z pełni praw obywatelskich.
W naszym mini-cyklu Wielka Rewolucja Francuska Kobiet piszemy o kilku z nich. Cykl artykułów poświęconych zaangażowanym w nią kobietom powstał na podstawie wykładu prof. Annie Duprat, historyczki specjalizującej się w tematyce rewolucji francuskiej. Wykład dostępny jest pod tym linkiem.
Aktywistki i „robiące na drutach”
Najpierw jednak przyjrzyjmy się tym rewolucjonistkom, które na zawsze pozostaną nieznane. Aktywistki rewolucji określano w XIX wieku jako ,,furie’’ (furies), nazywano je również amazonkami.
W przebieg Wielkiej Rewolucji wpisały się pochodzące z ludu kobiety, tzw. tricoteuses (“robiące na drutach”). Uczestniczyły one żarliwie w sesjach Konwentu Narodowego czy klubów politycznych, przysłuchując się, dyskutując, nieraz pokrzykując na posłów, a jednocześnie robiąc na drutach i przygotowując opatrunki dla żołnierzy.
Aktorki rewolucji nazywane były również lecheuses de la guillotine lub furies de la guillotine – przezwiska te odnoszą się do fanatyzmu i wściekłości towarzyszącej nawoływaniu do gilotynowania wrogów. Wspierały one jakobinów (lewicowy klub, zarządzany przez Robespierre’a), przeciwstawiały się żyrondystom (wyrosłych z ugrupowania jakobinów).
Niektóre z nich uczestniczyły w tzw. patriotycznym wymierzaniu klapsów (fessée patriotique), stosując ten upokarzający środek represji wobec przeciwniczek politycznych. Jego ofiarą padła choćby Anne-Josèphe Théroigne de Méricourt.
Kobiety Rewolucji swoją siłę uświadomiły sobie, gdy zjednoczył je głód – w Paryżu brakowało żywności, ceny rosły. Na początku października 1789 roku doszło do słynnego journées d’octobre – tłum kobiet, wzburzonych pogarszającą się sytuacją, pomaszerował wówczas na Wersal, żądając rozmowy z królem i jego interwencji.
Wielka Rewolucja Francuska była zdecydowanie także rewolucją kobiet.
Wielka Rewolucja Francuska kobiet
Na łamach Ifem.pl wspominamy także o kilku znanych z imienia i nazwiska bohaterkach Wielkiej Rewolucji Francuskiej: Louise de Kéralio, Rosalie Jullien, Olympe de Gouges, Anne-Josèphe Théroigne de Méricourt i Pauline Léon. Sporo je dzieliło – pochodziły z odmiennych stanów społecznych, były różnych narodowości. Łączył zaś czynny udział w przewrocie dokonującym się w kraju. Niektóre z nich angażowały się bezpośrednio w walkę (Pauline Léon, Anne-Josèphe Théroigne de Méricourt), inne przyglądały się rozwojowi akcji i uczestniczyły w rewolucji za pomocą pióra i kartki (Louise de Kéralio, Rosalie Jullien, Olympe de Gouges). Kéralio, de Gouges i Léon mocno koncentrowały się na życiu kobiet i rozszerzeniu ich praw (choć użycie terminu ,,feminizm” byłoby anachronizmem – pojawia się on w języku francuskim dopiero w 1837[1]).
Tłumaczenie i opracowanie tekstowe: Magdalena Drynda.
Zależy nam, aby nasze teksty były jak najwyższej jakości. Jeśli znajdziesz jakikolwiek błąd, napisz do nas: Ifem.pl@protonmail.com.
[1] źródło: https://fr.wikipedia.org/wiki/Anne-Jos%C3%A8phe_Th%C3%A9roigne_de_M%C3%A9ricourt